Minister Peeters bevestigt nog eens de uitgangspunten van de Vlaamse Regering ivm de gewestelijke onderhandelingen voor het Vlaams Parlement

Vlaams Parlement woensdag 19.10.2005

Actuele vraag van de heer Joris Van Hauthem tot de heer Yves Leterme, minister-president van de Vlaamse Regering,  over de stand van zaken in de onderhandelingen tussen de Vlaamse, Brusselse en federale regering betreffende de nachtvluchten vanuit Zaventem
Actuele vraag van de heer Eloi Glorieux tot de heer Yves Leterme, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid, over het voorstel van de Vlaamse Regering betreffende de vluchtroutes vanuit Zaventem
De voorzitter:
Minister Peeters antwoordt namens minister-president Leterme.

De heer Van Hauthem heeft het woord.
De heer Joris Van Hauthem:
Mijnheer de voorzitter, we hadden verwacht en gehoopt dat tegen 15 oktober een akkoord over de toekomst van de luchthaven van Zaventem zou worden afgesloten. We hebben echter moeten vaststellen dat er geen akkoord is. Er is op dit ogenblik in feite niets. Bovendien wordt het dossier steeds ingewikkelder. In dit technisch, juridisch en politiek kluwen vindt een kat haar eigen jongen niet meer terug.

Als we de berichtgeving mogen geloven, liggen momenteel drie verschillende plannen op tafel, met name het voorstel van de Vlaamse Regering, het voorstel van de Brusselse hoofdstedelijke regering en de onderhandelingsnota van minister Landuyt. Het Vlaams Parlement is overigens niet op de hoogte van de inhoud van het voorstel van de Vlaamse Regering. We weten enkel wat in de media uitlekt. Ik ga ervan uit dat minstens twee van deze plannen of voorstellen haaks op elkaar staan.

De laatste dagen zijn in verband met dit dossier een aantal vreemde dingen gebeurd. Zo stapt minister Landuyt, in volle onderhandelingsperiode, plots naar het Hof van Cassatie. Hij hoopt dat het Arbitragehof hem de bevoegdheid zal geven om de geluidsnormen in de lucht vast te stellen.
Ik vraag me af waarom dat zolang heeft geduurd. Mijnheer de minister, misschien hebt u zich die vraag ook gesteld. Ik neem aan dat men zal wachten op de uitspraak van het Hof van Cassatie om, eventueel, tot een akkoord te komen.

Mijnheer de minister, gisteren had u met de Brusselse en de federale regering rond de tafel moeten zitten. Vandaag lezen we dat het onderhoud werd afgeblazen, omdat foutieve gegevens aan Belgocontrol werden doorgegeven in verband met het Vlaamse Zaventemplan. Minister Landuyt zegt daarover dat uw verklaringen prietpraat zijn. Werden foutieve gegevens doorgegeven? Zo ja, wie is daar verantwoordelijk voor?

Mijnheer de minister, daarnaast blijft ook de houding van de Brusselse regering onbegrijpelijk. Deze houding staat haaks op het uitgangspunt van de Vlaamse Regering over de billijke spreiding van de nachtvluchten, met name het spreiden van de lasten en de lusten. De Brusselse regering blijft bij haar standpunt, met de medeplichtigheid van de Vlaamse partijen in de Brusselse regering, want zij hebben de geluidsnormen mee goedgekeurd. Zij hebben toen verzuimd hun verantwoordelijkheid te nemen. Het feit dat nu nog geen dwangsommen worden geïnd, betekent bijzonder weinig.

Mijnheer de minister-president, mijnheer de minister, uiteindelijk wordt u gechanteerd door de Brusselse regering en haar onwerkbare geluidsnormen. Men heeft misschien wel de vinger van de trekker gehaald, maar de haan van het pistool dat tegen uw hoofd staat, is nog altijd gespannen.

Ik heb de cijfers van de vliegbewegingen van september. Ik geef toe, het zijn geen gewogen vliegbewegingen, maar in september verliepen 41,4 percent van de dag- en nachtvluchten via zone 1 - Diegem en de Noordrand -, 7,5 percent via zone 3 - Sterrebeek, Wezembeek-Oppem, Kraainem en Tervuren -, 36,4 percent via zone 4 - Erps-Kwerps en Kortenberg -, 14 percent via zone 5 - Steenokkerzeel -, 0,6 percent via zone 6 - Perk - en 0,1 percent via zone 2 - Brussel. Dat is het totaal aantal, niet-gewogen, vliegbewegingen.

Als we die cijfers bekijken, kunnen we onmogelijk begrijpen dat de Brusselse regering bij haar houding blijft, de geluidsnormen als een chantagemiddel blijft hanteren en uitgaat van het principe dat Brussel wel de lusten van de luchthaven wil, maar niet de lasten.

Mijnheer de minister-president, is er eensgezindheid over het voorstel van de Vlaamse Regering? Het is een publiek geheim dat de ministers Anciaux en Moerman niet op dezelfde lijn zitten.

Werden effectief foutieve gegevens doorgegeven aan Belgocontrol? Zo ja, wie is daar verantwoordelijk voor? Wat zijn op dit ogenblik de knelpunten die nog weggewerkt moeten worden?
Wanneer verwacht u eventueel een akkoord? Kortom, ik zou in zo algemeen mogelijke termen een stand van zaken willen vragen.


De voorzitter:
De heer Glorieux heeft het woord.
De heer Eloi Glorieux:
Mijnheer de voorzitter, heren ministers, collega's, twee weken geleden stelde ik in de commissie een vraag om uitleg aan de minister-president over het standpunt van de Vlaamse Regering na weken en maanden onderhandelen. Ik vroeg ook welke de voorstellen van de Vlaamse Regering waren op het overleg van de federale regering en de gewesten. De minister-president antwoordde toen dat de regering eigenlijk nog geen standpunt had. Ik vond het op zich zeer eigenaardig dat men al maanden aan het onderhandelen is en op twee weken voor het aflopen van die onderhandelingen nog geen standpunt heeft.

De minister-president zei ook dat ik moest begrijpen dat hij het achterste van zijn tong niet kon laten zien zolang de onderhandelingen lopen om de slaagkansen niet te hypothekeren. Daar kon ik natuurlijk wel enig respect voor opbrengen, mijnheer de minister-president, maar ik vond het wel bijzonder eigenaardig dat u de dag nadien, op heel wat van die praktische vragen die ik had gesteld, voor de televisiecamera's wel een antwoord gaf. Dat vond ik een gebrek aan respect voor het parlement.

Ik heb vragen bij de strategie van de Vlaamse Regering in de onderhandelingen. Als men wekenlang aan het onderhandelen is en dan plots drie dagen voor het aflopen van de vooropgestelde termijn van de onderhandelingen met een zeer verregaand voorstel komt, als gevolg waarvan de onderhandelingen bijna opnieuw van nul moeten beginnen, dan weet men op voorhand dat men er niet tijdig mee klaar zal zijn.

Het voorstel, voor zover het klopt, want mijn informatie heb ik alleen uit kranten en Belga-berichten gehaald, zou impliceren dat er elke dag een andere piste moet worden gebruikt Als het zo simpel was, zou het probleem misschien al wel veel vroeger opgelost zijn. Niet alleen heel wat bewonerscomités maar ook Belgocontrol hebben ondertussen al duidelijk laten weten dat een dergelijk voorstel wel mooi is maar technisch heel moeilijk realiseerbaar is en in elk geval tot misverstanden en verwarring kan leiden en als gevolg daarvan een verhoogd risico op ongevallen.

Ondertussen zien we dat Belgocontrol blijkbaar op een foute tekst commentaar heeft gegeven. 'Prietpraat' noemde federaal minister Landuyt dat, en hij zei dat hij wel de goede versie had doorgegeven. Terwijl dit gekissebis voortgaat, overwegen het gemeentebestuur van Herent en dat van Huldenberg juridische stappen. Het houdt in dit geval zeker niet op.

We horen ook dat minister Landuyt plots een oplossing heeft gevonden in het herfederaliseren van de bevoegdheid over de geluidsnormen voor vliegtuiglawaai, dus het doorvoeren van een omgekeerde staatshervorming. Het probleem is dat elk voorstel dat nu op tafel blijkt te liggen, vooral uitgaat van het verschuiven van de hinder en niet ingaat op de kern van het probleem, namelijk een drastische afbouw van het aantal nachtvluchten, zodat zowel in Brussel als in de Rand en in de oostrandgemeenten een rustperiode tijdens de nacht zou kunnen plaatsvinden.

Ik verwijs naar het voorstel dat de Bond Beter Leefmilieu samen met heel wat bewonersgroepen heeft gedaan, waarin ze stellen dat ze ermee zouden kunnen leven dat het aantal nachtvluchten op 10.000 zou worden gebracht. Waarom zou de Vlaamse Regering dit niet als uitgangspunt nemen?
Mijnheer de minister-president, wat houdt het voorstel van de Vlaamse Regering nu precies in? Ik zou het graag eens willen lezen, en niet alleen via lekken in de media informatie moeten bijeensprokkelen. Is de Vlaamse Regering bereid het voorstel dat de Bond Beter Leefmilieu samen met het grootste deel van de bewonersgroepen heeft uitgewerkt en waarbij het aantal nachtvluchten zou worden beperkt tot 10.000, te verdedigen aan de onderhandelingstafel als haar officiële standpunt? Wat is het standpunt van de Vlaamse Regering over het voorstel van minister Landuyt om een en ander opnieuw federaal te maken? Is de Vlaamse Regering het daarmee eens? Is de kartelpartner van uw partij, de N-VA, het daarmee eens?

De voorzitter:
Minister Peeters heeft het woord.
Minister Kris Peeters:
Mijnheer de voorzitter, geachte leden, de Vlaamse Regering heeft vier uitgangspunten in dit heel belangrijke dossier. Alle voorstellen die de Vlaamse Regering tot nu toe heeft geformuleerd en de volgende dagen en weken mogelijk nog zal formuleren, gaan uit van deze uitgangspunten en worden eraan getoetst. Ik zet ze daarom even op een rijtje. Ten eerste moet de hinder evenwichtig en billijk worden verdeeld, waarbij de gewestgrens geen rol mag spelen. Dat laatste wil ik benadrukken. Ten tweede moeten er stille ogenblikken worden gerealiseerd, zowel tijdens het weekend als 's nachts. Ten derde moet er een stabiel juridisch kader worden gecreëerd voor de verdere ontwikkeling van de luchthavenactiviteiten. Dat is erg belangrijk. Ten vierde is het evident dat alle voorstellen en scenario's technisch te realiseren moeten zijn. Alfa en omega daarbij zijn natuurlijk dat de veiligheid van iedereen die een vliegtuig neemt, gegarandeerd moet zijn.

Ik wil ook benadrukken dat we een aantal beslissingen reeds hebben genomen, daar er reeds een consensus over bestaat. Dan gaat het over twee periodes, één na september 2008 en één voor september 2008. Dat is immers het ogenblik waarop DHL zal worden geherstructureerd. Zo zal het aantal nachtvluchten tussen 23 uur en 6 uur worden beperkt tot 18.000 per jaar. Mijnheer Glorieux, ik wil u eraan herinneren dat de milieuvergunning, ook verleend door de vorige regering, het aantal nachtvluchten vastlegde op 25.000. Nu gaan we dus van 25.000 naar 18.000, waarbij we zowel het ecologische aspect als het economische, met de rendabiliteit van de luchthaven, in overweging hebben genomen.

Ook wordt het geluidsquotum beperkt tot 35.000 QC per jaar. Er geldt een maximaal quotum van 8 QC, met een uitzondering tot 12 QC voor 2500 bewegingen per jaar, waarvan 2100 vertrekbewegingen. Na september 2008 zal er een beperking zijn tot 12 QC tussen 6 en 7 uur.

Wat de periode voor september 2008 betreft, hebben we ook al twee beslissingen genomen. Het maximale individuele quotum wordt tijdens de nacht, dus tussen 23 en 6 uur, teruggebracht tot 8 QC. Voor 20 percent van de bewegingen geldt een uitzondering tot 12 QC. Het maximale individuele quotum wordt tijdens de ontwaakperiode, dus tussen 6 en 7 uur, teruggebracht.

Dit zijn afspraken die reeds werden gemaakt in consensus en die we als uitgangspunt nemen.

Ik ga nu heel concreet in op de vragen.
U vroeg of er eensgezindheid is in de Vlaamse Regering. Dat is evident, en dat geldt niet alleen voor de geformuleerde uitgangspunten. Ook de voorstellen die op de onderhandelingstafel zijn gelegd, zijn vooraf in de Vlaamse Regering met de betrokken ministers besproken. In de jongste onderhandeling met minister Landuyt en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest hebben we een voorstel voorgelegd. Na een discussie werd besloten dat het Vlaamse voorstel, het Brusselse voorstel en het voorstel van minister Landuyt samen zouden worden voorgelegd aan Belgocontrol om er zeker van te zijn dat ze technisch in orde zijn en dat er geen problemen mee zijn op het vlak van de veiligheid.

Belgocontrol heeft het Vlaamse voorstel onderzocht, maar is blijkens het eigen document uitgegaan van een onjuiste voorstelling daarvan. Bij de besprekingen vrijdag werd afgesproken dat minister Landuyt de voorstellen zou bezorgen aan Belgocontrol om ze te laten onderzoeken. Het is een ernstig dossier, dat van belang is voor de werkgelegenheid. Als we het niet tot een goed einde brengen, dan heeft dat gevolgen voor de economie. Het is dan ook eigenaardig dat minister Landuyt het heeft over 'prietpraat' en andere dingen. Zulke bewoordingen lijken me niet gepast, maar daar moet hij zelf over oordelen.

De gegevens werden dan maar rechtstreeks overgemaakt aan Belgocontrol, dat nu heel duidelijk weet welke voorstellen we hebben geformuleerd. Morgen hebben we een nieuw contact met Belgocontrol en minister Landuyt om hun inschatting van ons voorstel te vernemen. Mijnheer Van Hauthem en mijnheer Glorieux, daarmee is uw vraag duidelijk beantwoord.

Het moet onderlijnd worden dat de voorstellen die we totnogtoe hebben gedaan, en zeker het laatste, ingaan op de vraag van minister Landuyt zelf om op heel korte tijd de problematiek voor de weekends en de nachten op te lossen. Het voorstel dat gedragen wordt door de Vlaamse Regering gaat uit van de vier principes die ik zonet heb genoemd. Het gaat om de nachtvluchten en de weekends, waarmee er een probleem is door het arrest van de Raad van State.

Over de kwestie van het Hof van Cassatie en de herfederalisering van de bevoegdheden heeft de Vlaamse Regering nog geen standpunt ingenomen. Ik kan u echter wel mijn persoonlijk standpunt geven. Er wordt hier namelijk geen discussie gevoerd over de regionalisering of herfederalisering van bevoegdheden, het gaat om het probleem van de hiërarchie der normen.

Als een bepaalde deelstaat een beslissing neemt, dan moet daarbij rekening worden gehouden met het evenredigheidsbeginsel. Als een beslissing wordt genomen op basis van de eigen bevoegdheden - in dit geval een ordonnantie -, dan moet daarbij rekening worden gehouden met de bevoegdheden van de federale en de Vlaamse overheden. Dat is hier van toepassing voor het vastleggen door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest van kwaliteitsdoelstellingen voor het geluid afkomstig van vliegtuigen. De uitoefening daarvan mag immers niet onmogelijk gemaakt worden. Hier komen in casu de exploitatie van de luchthaven, het beheer van het luchtruim en het afleveren van een milieuvergunning voor de luchthaven in gevaar als dat evenredigheidsprincipe niet wordt gevolgd.

De discussie gaat dus niet over de herfederalisering van bevoegdheden, maar over de hiërarchie der normen en het toepassen van het evenredigheidsbeginsel. (Opmerkingen van de heer Jos Stassen)

In een federale constellatie is er geen hiërarchie der normen. Daardoor ontstaat een probleem dat opgelost wordt door het evenredigheidsbeginsel. Als dat gevolgd wordt, is zo'n ordonnantie een probleem. Dat is waarmee we nu geconfronteerd worden. (Applaus bij de meerderheid)

De heer Joris Van Hauthem:
Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik dank u voor uw antwoord. De uitgangspunten kenden we al. Er bestaat ook weinig discussie over. De zaken waarover al een consensus bestaat, zowel voor als na september 2008, waren ook al bekend. Het knelpunt betreft de wijze van landen en opstijgen. We hebben het niet langer over de QC 's nachts en overdag, want ook daarover is men het eens.

Hoe stijgen de vliegtuigen op en hoe landen ze? Moeten de opstijgende vliegtuigen net zoals nu een bocht nemen over de ring omdat ze niet rechtdoor boven Brussel mogen vliegen? Uw voorstellen kennen we slechts gedeeltelijk. We weten bijvoorbeeld dat u wilt dat er wordt geland in een rechte lijn boven Brussel. Dat lijkt me trouwens niet meer dan logisch. Uw voorstellen staan echter nog steeds haaks op die van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.

Ik dank u voor de klaarheid over wie foutieve gegevens heeft doorgespeeld aan Belgocontrol. Het is duidelijk dat federaal minister Landuyt dat heeft gedaan. Op de vraag waarom hij foutieve gegevens heeft doorgespeeld, kunnen we nu niet antwoorden.

De herfederalisering van de geluidsnormen is niet het punt. Federaal minister Landuyt heeft aan de rechter gevraagd om uit te zoeken bij wie de bevoegdheid ligt. U hebt het over het evenredigheidsbeginsel. Ik kan daar wel inkomen, maar de vraag is hoe het beginsel kan worden afgedwongen.

U hebt niet geantwoord op de vraag welke mogelijkheden de Vlaamse Regering heeft om de Brusselse regering tot meer redelijkheid te dwingen. Volgens mij hebben alleen de twee Vlaamse ministers en de staatssecretaris in de Brusselse regering daartoe de mogelijkheid. Toen in 1988 het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest werd opgericht, werd ons gezegd dat er pariteit in de regering zou zijn. Nooit zou tegen Vlaanderen geregeerd kunnen worden. Dankzij de pariteit zouden we desnoods de Brusselse regering kunnen blokkeren.

Mijnheer de minister, u hebt dit een ernstig dossier genoemd. Ook wij nemen het ernstig. Daarom zijn we van mening dat de Vlaamse partijen hun Brusselse ministers en staatssecretaris misschien moeten aanmanen om het blokkeringsmechanisme in werking te laten treden. (Applaus bij het Vlaams Belang)

Minister Kris Peeters:
Mijnheer de voorzitter, ik kan enkel nog een keer onderstrepen dat we heel veel inspanningen leveren om dit heel ernstige dossier tot een goed einde te brengen. Tijdens de onderhandelingen moet natuurlijk enige voorzichtigheid aan de dag worden gelegd. Het is niet goed om met voorstellen te zwaaien naar de buitenwereld. Het belangrijkste is om resultaten te boeken aan de onderhandelingstafel en daarvoor doen we alles wat binnen onze mogelijkheden ligt. (Applaus bij de meerderheid)

De heer Eloi Glorieux:
Mijnheer de minister, bedankt voor uw antwoord. Het spreekt vanzelf dat we de vier uitgangspunten die u hebt opgesomd, volmondig onderschrijven. Het probleem is dat u ze niet zult realiseren als u blijft uitgaan van een loutere verschuiving van het aantal vluchten op basis van 18.000 nachtvluchten per jaar en een groei overdag tot 400.000 vluchten per jaar, want dat wil de nieuwe uitbater van de luchthaven.

De oplossing bestaat erin het voorstel van de Bond Beter Leefmilieu over te nemen. De vier goede principes, namelijk de billijke spreiding over de gewestgrenzen heen, het inlassen van stille momenten, een stabiel kader en technisch haalbare en veilige routes, zouden dan vanzelf gerealiseerd worden.
Dat geldt zeker voor de nacht, maar het spreekt voor zich dat er ook naar een plafonnering voor de dag moet worden gestreefd.

Ten slotte, mijnheer de minister, uit uw verslaggeving over het verloop van de situatie en welke versie nu al dan niet door minister Landuyt aan Belgocontrol is overhandigd, maak ik op dat minister Landuyt, die u van prietpraat beschuldigt, een prutser is. Dit is natuurlijk een zwaarwichtige zaak en ik stel me vragen bij de manier waarop ze door die zogenaamde topministers wordt afgehandeld.

Minister-president Yves Leterme:
Ik was niet van plan om het woord te nemen, ik sluit me trouwens aan bij het antwoord van minister Peeters, maar als we vandaag nog problemen hebben rond de luchthaven, is dat toch hoofdzakelijk te wijten aan een groene minister die de boel compleet verknoeid heeft! (Applaus bij CD&V, N-VA en het Vlaams Belang)

De heer Eloi Glorieux:
Dat had ik verwacht! Dat is een dooddoener die u telkens weer gebruikt als u vastzit. (Rumoer)

Mag ik u erop wijzen dat de groenen, om het even van welke taalrol, al tweeëneenhalf jaar uit de federale regering weg zijn en al bijna anderhalf jaar uit de Vlaamse en de Brusselse. U bent degene die het allemaal met redelijkheid en in een wip zou gaan oplossen. (Rumoer)

Mag ik er u ook op wijzen dat de Brusselse geluidsnormen, die de boosdoener zijn, in maart 1999 tot stand kwamen. Op dat ogenblik zat Groen! - toen nog Agalev - niet eens in het Brussels parlement. Maar uw partij, mijnheer de minister-president, zat wel in de Brusselse regering. Dus als u het hebt over de oorsprong van alle kwaad, dan moet u eerst uw dossier en uw geschiedenis leren. (Applaus bij Groen!/Rumoer)

Minister-president Yves Leterme:
Voor zover iemand nood zou hebben aan een opfrissing van het geheugen, herinnert minister Huytebroeck ons aan de houding van groene ministers in dit dossier. (Applaus bij CD&V)

De heer Eloi Glorieux:
U zit in de regering van minister Huytebroeck! Wij niet! Als minister Huytebroeck spreekt, doet zij dat namens de Brusselse regering waar u in zit! Zij spreekt zeker niet namens Groen!!!
De voorzitter:
Het incident is gesloten.