Persmededeling Bond Beter Leefmilieu, Brussel, 6 mei 2003.

BBL EN BRAL DEDEN ENQUETE VLAAMSE PARTIJEN ROND KOSTEN-BATENANALYSE LUCHTHAVEN

Toekomstige regering moet kosten-batenanalyse voor Zaventem in regeerakkoord opnemen. Alle democratische partijen zijn het hierover eens!

Ondanks het politieke vuurwerk van de afgelopen dagen over Zaventem en het ontslag van de Ecolo-ministers, blijken VLD, SPa, CD&V, Agalev, Spirit en NVA het allemaal eens te zijn over het opmaken van een kosten baten analyse voor de luchthaven van Zaventem. Bond Beter Leefmilieu (BBL) en de Brusselse Raad voor het Leefmilieu (BRAL) zijn er van overtuigd dat een dergelijk kosten baten analyse een eerste stap kan zijn naar een duurzame toekomst voor de luchthaven van Zaventem, waarbij de uitbating van de luchthaven hand in hand gaat met het recht op een normale nachtrust en een gezonde leefomgeving voor de omwonenden.

Begin dit jaar stelden drie milieukoepels en tien bewonersgroepen uit zowel het Brussels Gewest als de Vlaamse gemeenten rond Zaventem een platformtekst op voor de toekomst van de luchthaven. In deze platformtekst vraagt de BBL vooreerst dat een grondige maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) wordt opgemaakt voor Zaventem. Hiermee moeten een aantal scenario's voor de luchtvaartsector op hun kosten en baten geëvalueerd worden. Zo kan bijvoorbeeld een scenario met en zonder nachtvluchten onderzocht worden, een scenario waarbij een kerosinetaks wordt ingevoerd, een scenario waarbij een stand-still voor dagvluchten wordt vastgelegd . Daarmee kan men een objectieve basis leggen voor het toekomstig luchtvaartbeleid. Bij zo'n MKBA is het belangrijk dat alle maatschappelijke kosten en baten in rekening worden gebracht, dus niet alleen de zuiver economische, luchthavengebonden kosten en baten, maar ook de maatschappelijke kosten als gevolg van gezondheidsproblemen, werkverlet, luchtvervuiling. De kosten-batenanalyse over de effecten van de nachtvluchten die de Vlaamse minister van Volksgezondheid onlangs zelf heeft opgestart kan als element daarvan worden meegenomen.

Naast de opmaak van een kosten-batenanalyse vragen we in onze platformtekst een stand-still en nadien een plafond voor het aantal dagvluchten, een geleidelijke afbouw van de nachtvluchten tot de afschaffing ervan, de invoering van een belasting op luchttransport (zoals kerosinetaks), het vermijden van vluchten over korte afstand . Op basis van de platformtekst deden BBL en Bral vervolgens een enquête naar de standpunten van de Nederlandstalige politieke partijen. We vroegen de partijvoorzitters om schriftelijk te reageren op de 10 eisen in de platformtekst. Uit de resultaten van die enquête blijkt nu dat er tussen de mogelijke toekomstige sterkhouders van de federale regering fundamentele meningsverschillen over de meeste van die elementen bestaan. Vooral de VLD botst stevig met haar huidige regeringspartners SPa en Agalev. Die laatste zijn in mindere of meerdere mate te vinden voor een beperking of afbouw van de nachtvluchten en een plafond (SPa) of zelfs afbouw (Agalev) van de dagvluchten. De VLD daarentegen wil zich helemaal niet in die richting engageren maar stelt de economische ontwikkeling van de luchthaven centraal.

Dit blijkt ook uit het feit dat de VLD, in tegenstelling tot SPa en Agalev, tegenstander is van het verhogen van de taksen op het erg vervuilende luchttransport en zelfs tegen het naar voor schuiven van de HST als belangrijk alternatief voor korteafstandsvluchten. De CD&V zit dan weer veeleer op de lijn van SPa dan op die van de VLD.

Toch betekenen deze tegenstellingen voor de milieukoepels niet dat er helemaal geen hoop is op een echt duurzaam beleid voor Zaventem in een volgende (paarsgroene ?) regering. Een actiepunt waarover alle democratische partijen het eens zijn, is de opmaak van een diepgaande en brede maatschappelijke kosten-batenanalyse. Die moet de basis vormen van het toekomstige beheer en 'ontwikkeling' van de luchthaven. Deze overeenstemming is goed nieuws, zij het ietwat onverwacht omdat sommige partijen onlangs nog een vraag naar een kosten-batenanalyse over de nachtvluchten in het federale parlement wegstemden.

De milieukoepels eisen nu dan ook dat de partijen binnenkort daad bij woord voegen door deze kosten-batenanalyse in het regeerakkoord op te nemen en vervolgens ook effectief uit te voeren. Het geven van een cijfermatige onderbouw van de effecten en alternatieven voor Zaventem is immers de enige wijze waarop een aantal klaarblijkelijke taboes kunnen overstegen worden.

Het opmaken van een MKBA is hopelijk ook de eerste stap om eindelijk af te stappen van een korte termijn politiek waarbij enkel geschoven wordt met vliegroutes en het probleem gewoon verplaatst wordt. De praktijk heeft ondertussen uitgewezen dat het concentreren van vliegroutes onaanvaardbaar veel hinder veroorzaakt, terwijl een spreiding zal zorgen voor veel meer gehinderden. Als daarentegen eerst een kosten-batenanalyse wordt opgemaakt, zal duidelijk worden op welke manier een economisch rendabele uitbating van de luchthaven gecombineerd kan worden met een normale nachtrust en een gezonde leefomgeving.

Over de nood aan, de inhoud en procedure van zo'n kosten-batenanalyse zullen de milieufederaties met de toekomstige formateur een onderhoud vragen. We hopen dat dit het begin is van een echt luchthavenbeleid voor dit verstedelijkt gebied en het eind van het paniekvoetbal of het louter verschuiven van lasten van de ene zone naar de andere.