Eric Van Rompuy (die nog altijd NIMBY denkt): "En geen enkele politicus moet denken dat hij hier enig electoraal voordeel mee zal doen. Het mismanagement van dit dossier dreigt zich te keren tegen de politiek als geheel." Juist...

Nota van Eric Van Rompuy  26 September 2005

Dit weekend stegen van zaterdagnamiddag (13 uur) tot zondagavond (17 uur) alle vertrekkende vliegtuigen van Zaventem op langs baan 20. Hierdoor kenden de dorpskernen van Sterrebeek, Kraainem, Wezembeek-Oppem, Tervuren en Huldenberg geen enkel moment van rust. In zijn arrest van vrijdag jl. (22 september 2005) stelde de Raad van State dat dit een ondraaglijke concentratie is van vliegtuiglawaai en schorste voor de tweede maal de beslissing van Landuyt. Volgens de Raad van State kan het niet dat de Oostrand heel het gewicht van de luchthaven moet dragen tijdens de weekenddagen.

Op zijn website valt minister Bert Anciaux scherp uit naar de Raad van State: "Het wordt tijd dat we de rol en de invloed van de Raad van State eens grondig evalueren en bekijken" Als minister in functie dreigt hij de rechterlijke macht af en spreekt van een "kafkaiaans land". Maar wie is ermee begonnen om de rechtbanken te betrekken bij beleidsbeslissingen over de luchthaven? In december 2002 was het Bert Anciaux himself die de Belgische Staat dagvaardde voor de rechtbank om een einde te maken aan het concentratieplan Durant. Een plan dat de Vlaamse regering (waarvan Anciaux met zijn partij deel uitmaakte) had goedgekeurd op het overlegcomité.

Anciaux maakte in zijn spreidingsplan van april 2003 een kapitale fout. In plaats van zich te beperken tot een terechte betere spreiding van de nachtvluchten, besliste hij ook dagvluchten tijdens de weekends richting Oostrand te sturen. Als inwoner van Neder-Over-Heembeek wilde hij immers vliegtuigvrije weekends voor hem, Brussel en de Noordrand. De inwoners van de Oostrand schilderde hij af als "egoïsten, rijke bourgeois, franstaligen en eurocraten". Dat het merendeel van de inwoners van de Oostrand die onder baan 20 leven Vlamingen zijn, schijnt Anciaux niet te weten.

Omdat ze bij hem en Landuyt geen gehoor vonden, zijn de inwoners van de Oostrand ten einde raad naar de rechtbank getrokken, niet over het nachtlawaai (daar leven ze al mee sinds de jaren tachtig), maar over het nieuwe daglawaai in de weekends. De jongste gerechtelijke uitspraken hebben trouwens geen betrekking op de spreiding van de nachtvluchten (ook hier heeft de Oostrand 40% van het opstijgende vliegverkeer) maar op de zaterdagvluchten overdag omdat hier (in combinatie met de zondag) terecht sprake is van overconcentratie.

In zijn nota Perspectief 2008 gaat Landuyt door in dezelfde richting. De bedoeling van Landuyt-Anciaux is het vliegtuiglawaai overdag ook tijdens de weekdagen te heroriënteren richting Oostrand. Hiermee gaan ze ook in op de plannen van BIAC (voorzitter Luc Vandenbossche) die de capaciteit van de luchthaven wil optimaliseren door naast baan 25R ook baan 25L maximaal te ontwikkelen voor alle opstijgingen naar het Oosten en het Zuiden. Om de baan 25L geheel uit te rusten tot een volwaardige startbaan moet ze echter worden verlengd (van 900 m tot 1,6 km) en moet een taxiweg worden aangelegd. Het vraagt een ingrijpende wijziging van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaams Brabant. Tevens heeft de uitbouw van 25L gevolgen voor de leefbaarheid van vrijwel alle gemeenten in de Oostrand:

- De verlenging van de baan 25L tot in Kortenberg zal grondlawaai met zich brengen tot in de dorpskernen van Erps-Kwerps, Kortenberg en Nederokkerzeel.

- De aanleg van een taxibaan betekent de onteigening van Humelgem (324 woningen).

- De vliegtuigen zullen opstijgen boven het centrum van Zaventem en vrij vlug een bocht maken richting Sterrebeek ­ Wezembeek ­ Tervuren ­ Huldenberg ­ Bertem zodat voor deze gemeenten de lawaaihinder nog gevoelig zal toenemen.

- De Vlaamse Oostrand zou naast 40% van de nachtvluchten ook geconfronteerd worden met 40% van alle dagvluchten en 70% van de weekendvluchten.

Het plan Landuyt zal het globaal aantal nieuwe gehinderden ten Oosten en Zuiden van de luchthaven fors doen toenemen. Het hoeft dan ook geen verwondering dat alle actiecomités en gemeentebesturen van deze leefkernen zich mobiliseren tegen het plan Perspectief 2008.

De onzekerheid in de regio naar 2008 is totaal. Speculaties over de impact van een verlenging van de startbaan, de onteigeningen, op welke hoogte (hoeveel voeten) de vliegtuigen van 25L zullen afdraaien naar het Oosten en Zuiden zullen het leefklimaat in de streek ondraaglijk maken.

Oproepen zoals deze van VOKA (K. Vinck)"³I love my airport job" en BIAC (Luc Vandenbossche) maken geen indruk meer. Dit dossier is totaal mismanaged en Landuyt maakt nu dezelfde blunders als Durant. Om Brussel zoveel mogelijk te sparen en de Noordrand verder te ontlasten, wordt heel de luchthaven geheroriënteerd naar het Oosten en Zuiden en wordt een terugkeer naar de toestand vóór 1999 (terugkeer naar het historische baangebruik gebaseerd op de overheersende windrichting) onmogelijk gemaakt.

Nochtans is een herstel van het banengebruik van vóór 1999 het enige alternatief om werkgelegenheid en milieu te verzoenen. Nooit waren er meer vluchten als in dat jaar en het vliegtuiglawaai was toen in de regio geen voorwerp van maatschappelijke contestatie. Hebben Karel Vinck en Luc Vandenbossche zich al afgevraagd waarom?

De onderhandelingen die Landuyt op dit ogenblik voert met de gewesten vertrekken van een totaal verkeerd uitgangspunt. Als hij onder druk van chantage ("ik zal de luchthaven moeten sluiten") probeert beslissingen te forceren die door de omwonenden niet worden gedragen, zal een bitter gevecht volgen dat het leefklimaat rondom de luchthaven verder zal verpesten en de onzekerheid voor buitenlandse investeerders nog zal verhogen. Het gesol duurt nu al 5 jaar. Niemand weet nog waar men naartoe wil.

Iedereen die rondom de luchthaven woont, weet dat hij met lawaaihinder wordt geconfronteerd. Maar omwonenden die zich steeds verdraagzaam en verzoenend hebben opgesteld nu de dupe te laten worden van eenzijdige beslissingen die puur ingegeven zijn door politieke (het gelijk van Anciaux), communautaire (Brussel sparen) of economische (BIAC) motieven is onaanvaardbaar.

Het plan Landuyt Perspectief 2008 is dan ook geen gespreksbasis voor een evenwichtig overleg met het Vlaamse Gewest. Landuyt beseft blijkbaar niet dat zijn voorstellen een hele regio voor jaren verder zullen destabiliseren.

En geen enkele politicus moet denken dat hij hier enig electoraal voordeel mee zal doen. Het mismanagement van dit dossier dreigt zich te keren tegen de politiek als geheel. Ook zullen Anciaux en Landuyt niet kunnen beletten dat wanhopige burgers zich uiteindelijk tot rechtbanken zullen moeten wenden om hun rechtvaardige levenskwaliteit te vrijwaren. Dat is inderdaad kafkaiaans.

Eric Van Rompuy

Vlaams volksvertegenwoordiger